Sąd Najwyższy interpretuje zasadę równości. W Polsce.

Niekonstytucyjność związku partnerskiego jest dla Sądu Najwyższego oczywista. Czym kierowali się sędziowie dochodząc do takich wniosków? Czy nasza Konstytucja jest rasistowska? I czy małżeństwo albo margines społeczny jest odpowiednią alternatywą w XXI wieku? Odpowiedzi według Sądu Najwyższego.

Nie jestem konstytucjonalistą i żadną miarą nie roszczę sobie prawa do oceny Konstytucji i zgodności jej zapisów z decyzjami podejmowanymi przez sądy w Polsce. Co więcej, staram się wyroków nie komentować a jedynie przyjmować do wiadomości i, jeśli w jakiejś mierze mnie dotyczą, stosować. Jednak w tym przypadku muszę zrobić wyjątek. Zwłaszcza, że to nie wyrok a opinia, a krytyka interpretacji Konstytucji przez Sąd popłynęła również ze strony Konstytucjonalistów, jak dr Ryszard Piotrowski [1] czy prof. Piotr Winczorek [2].

"To jest także wykładnia antykonstytucyjna, ponieważ oznacza dyskryminację w życiu społecznym ze względu na orientację seksualną albo stosunek do małżeństwa. A dyskryminacja jest wykluczona przez art. 32 konstytucji - ze względu na zasadę równości" dr Ryszard Piotrowski [1]

Cytując opinię Sądu Najwyższego: „Konstytucyjne znaczenie małżeństwa dla istnienia rodziny uzasadnia szczególne unormowanie o charakterze protekcyjnym i promocyjnym w systemie prawa. Nie mogą być one kwestionowane z powołaniem na inne normy konstytucji, w szczególności art. 32 (zasada równości, zakaz dyskryminacji)” [3]. Jak jest możliwe, że artykuł Konstytucji dotyczący równości i zakazu dyskryminacji, przestaje być istotny w świetle art. 18 dotyczącego zupełnie innej kwestii? W jaki sposób Sąd doszedł do tak absurdalnego wniosku, że w imię konstytucyjnego małżeństwa kobiety i mężczyzny można jednoznacznie i wprost zezwalać na konstytucyjne dyskryminowanie tak par homo- jak i hetero- seksualnych niebędących w związku małżeńskim? Nie jestem w stanie inaczej odczytać intencji sędziów jak tylko na modłę irańską.

"A gdyby ustawodawca przewidywał i godził się w art. 18 Konstytucji RP na dyskryminację osób ze względu na ich orientację seksualną? Wówczas cały art. 18 Konstytucji stałby się niekonstytucyjny, bo sprzeczny z art. 32 Konstytucji RP, który zakazuje dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny." prof. nadzw. Monika Płatek, UW [5]

Co od razu rodzi kolejne skojarzenia. Czy taka interpretacja Konstytucji nie sprawia, że Sąd Najwyższy stwarza możliwość do wprowadzenie segregacji ze względu na stan cywilny? Sędziowie wyjaśniając możliwość zawarcia małżeństwa przez kobietę i mężczyznę stwierdzili, iż oni: „powinni rozważyć korzyści, jakie są związane z zawarciem związku małżeńskiego, oraz konsekwencje rezygnacji z tej możliwości” [3]. Czyli jakie konsekwencje? Rozumiem, że małżeństwa mają określone korzyści, ale czy rolą Sądu Najwyższego jest straszenie obywateli konsekwencjami życia niezgodnego z poglądami Sądu? I czy powyższe zdania nie noszą znamion groźby?

Idąc dalej, warto się zastanowić czy Sąd Najwyższy podkreślając przywileje jednej grupy dyskryminuje inne. Owszem, tak. Dyskryminuje. Rozważając sytuację osoby homoseksualnej, która chce zawrzeć związek małżeński Sąd stwierdził: „O ile się na to zdecyduje, wbrew własnym preferencjom, prawdopodobna wydaje się negatywna prognoza co do dobrego funkcjonowania małżeństwa i jego trwałości w większości związków. Jeżeli nie chce (nie może) podjąć decyzji o zawarciu małżeństwa, jej wybór ogranicza się do rezygnacji z życia rodzinnego (co jest bardzo trudne i zwykle bywa źródłem cierpienia) albo pozostawania w związku, którego ramy nie mogą zostać sformalizowane, mimo pragnień zainteresowanych” [3]. Z całym szacunkiem do Sądu Najwyższego – jest to opinia nie tylko absurdalna i niedorzeczna. Jest zwyczajnie chora. Nie wiem jak inaczej można nazwać rozważanie tego typu małżeństw. Tak niewiarygodnych pomysłów nie było nawet na najbardziej homofobicznych blogach i forach, z których głupota, beztroska i zwyczajne chamstwo wylewa się szeroką rzeką. Jak? Jak, Sądzie Najwyższy, można było coś takiego powiedzieć?

"Zapisy polskiej konstytucji nie wykluczają istnienia innych związków niż małżeństwo"prof. Piotr Winczorek [2]

Powyższy cytat jasno wyraża kierunek, w którym zmierza interpretacja sądu. Czy Sąd Najwyższy kieruje się dobrem społecznym, społecznymi realiami i normami, w jakich żyjemy, czy katolickimi dogmatami? Jak można rozumieć słowa Sądu na temat „tradycyjnego” modelu małżeństwa: „W takim modelu nie ma miejsca dla instytucji o skutkach podobnych bądź identycznych do małżeństwa, przewidującej inne, liberalniejsze zasady zawarcia i rozwiązania związku, ani instytucji 'równoległej' do małżeństwa dla osób tej samej płci. Małżeństwo, w sytuacjach typowych, oczekiwanych przez ustawodawcę, ma realizować funkcję prokreacyjną i opiekuńczo-socjalizacyjną” [3]. Czy jest to równoznaczne z odbieraniem dzieci rodzinom, które małżeństwem nie są? Skoro państwo oczekuje prokreacji i opiekuńczości od małżeństw, wobec których nie ma alternatywy, to logicznie wynika z tego, że od par żyjących bez ślubu oczekuje innych zachowań niż opiekuńczość i socjalizacja? A tym samym państwo może domniemywać, że nie-małżeństwa to podejrzany element. To logiczne. Dość. Ale na tym nie koniec!

Sąd Najwyższy uznał prawo ustawodawcy, w skrócie parlamentarzyści, jak na przykład Jarosław Gowin, prawo do wpływania przepisami na podejmowanie „racjonalnych decyzji przez adresatów norm, co w konsekwencji może przyspieszać zmiany zachowań uważane za korzystne albo opóźniać zmiany, które nie są korzystne”. Iran? Tak, Iran w całej krasie! Iran może się od nas uczyć. I ta ich cała Rada Strażników. Kto podejmuje decyzje, co jest korzystne a co jest szkodliwe? Wedle jakich kryteriów? Czy szkodliwe rzeczy zostaną wprowadzone do Kodeksu Karnego tak jak inne szkodliwe rzeczy? Co to znaczy „racjonalna decyzja”? Widzimisię aktualnej większości parlamentarnej?

I coś jeszcze, co nie daje mi spokoju. Według Sądu Najwyższego na ustawodawcy nie spoczywa konieczność "bezkrytycznego dostosowywania unormowań” do oczekiwań poszczególnych grup obywateli. To, co w takim razie, w cywilizowanym państwie, należy do obowiązków ustawodawcy? Dokładnie po to jest Parlament. Do dostosowywania prawa do stale zmieniającego się świata. Nie „bezkrytycznego” dostosowywania. Ale dostosowywania. Nic innego tak bardzo na parlamencie nie spoczywa, jak tworzenie prawa, które respektuje sytuację gospodarczą, międzynarodową i społeczną. Po to są posłowie i senatorowie. Nie po to, żeby robić z Parlamentu syf. Delikatnie mówiąc.

A dla Sądu Najwyższego pewien cytat. Może Sąd zna?

Miałem sen, iż pewnego dnia ten naród powstanie, aby żyć wedle prawdziwego znaczenia swego credo: „uważamy za prawdę oczywistą, że wszyscy ludzie zostali stworzeni równymi”.

Miałem sen, że pewnego dnia na czerwonych wzgórzach Georgii synowie dawnych niewolników i synowie dawnych właścicieli niewolników będą mogli zasiąść razem przy braterskim stole.(...)

Miałem sen, iż pewnego dnia moich czworo dzieci będzie żyło wśród narodu, w którym ludzi nie osądza się na podstawie koloru ich skóry, ale na podstawie tego, jacy są.

Martin Luther King, 28 sierpnia 1963, Waszyngton [4].

1 Piotrowski: Konstytucja nie wyklucza związków partnerskich
2 Sąd Najwyższy: Konstytucja preferuje związki heteroseksualne
3.Sąd Najwyższy o związkach partnerskich: Konstytucja preferuje heteroseksualne małżeństwa
4 Martin Luther King
5 Jak z Płatka: Art. 18 Konstytucji RP